remigreren part 12

Ik weet niet of het al jaren aan de gang is of dat het iets is van het laatste half jaar, maar in de zes maanden dat ik hier nu woon ben ik al naar vijf begrafenissen geweest. En dat hadden er meer kunnen zijn, maar een aantal vielen onder ongunstige werktijden. Het zijn niet allemaal hele oude mensen geweest, hoewel die er wel bij zaten. Bij de één was het enkel condoleren, bij de ander zaten  we een uur bij elkaar, troostend en lachend te genieten van het leven en de mooie verhalen die rondgingen over de overledenen. In Nederland had ik zelden een begrafenis. Als het er twee op jaarbasis waren, dan was dat veel. Ik probeer mijn man uit te leggen dat het hier gewoner is om bij een begrafenis aan te treden dan in Nederland. Het is daar toch wat onpersoonlijker dan hier. Je wordt persoonlijk uitgenodigd en zonder rouwkaart haal je het niet in je hoofd om ongevraagd aan te schuiven bij een crematie of kerkbegrafenis.

Hier staan de rouwadvertenties in de krant en als je overledenen of diens familie maar enigszins kent dan ga je er naar toe. Ik hou vol om mijn man uit te leggen hoe ik in relatie sta met de overledenen. Soms is het heel eenvoudig: ik zat bij hem of haar in de klas. Maar soms gaat het Curaçao style en ben ik even bezig. Deze mevrouw was vroeger de vrouw van mijn aangetrouwde (weduwnaar) oom  en hoewel hij allang is overleden, hebben we altijd contact gehouden met haar kinderen uit haar eerste huwelijk en voor hen ga ik erheen. Hij vraagt nog wel eens of ze aardig was, maar dat doet er niet toe vind ik. Aardig of niet aardig, je gaat.

Om te komen op de plaats van bestemming van rouwen heb ik houvast aan deze zelfde Curaçaose manier van uitleg. Crematoria waren er vroeger nog niet. En er zijn hier en daar wat nieuwe rouwcentra bij gekomen. Bij de rotonde van de Brievengat ga je naar het SDK, daar ga je naar rechts, en voorbij het Festival Center is het ongeveer. Geen straatnaam, geen huisnummer, maar wegaanduidingen die je tegenkomt. Dit loopt overigens niet altijd even goed af. Een oom die al vele jaren in Nederland woont was op vakantie op Curaçao toen hij hoorde dat een neef was overleden.  Natuurlijk zou hij daar ook heen gaan en met de bekende route aanwijzing was het hem gelukt om nog net op tijd aan te komen. Te laat voor een kort condoleren, dus de hele mis uitzitten achter in de kerk, om er tijdens de mis achter te komen dat hij toch echt bij de verkeerde begrafenis was aangeschoven. 

Mijn man probeert de gewoonte over te nemen en doet zijn best om aan mij uit te leggen waar hij is door gebouwen te beschrijven die hij tegenkomt. Ik hou de gewoonte in eer door het mijn man uit te leggen als ik weer iemand moet missen wanneer ik de krant opensla.